Ποιητέρια: Προστριβές με ξένα μουσεία για ένα αρχαιοελληνικό άγαλμα

Hμερομηνία : 24-02-07

Προστριβές με ξένα μουσεία για ένα αρχαιοελληνικό άγαλμα

Το άγαλμα του Απόλλωνα που αποτέλεσε σημείο προστριβής με το Λούβρο

Η ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ «The Plain Dealer», η οποία εκδίδεται στο Κλίβελαντ του Οχάιο, δημοσιεύει άρθρο του Στίβεν Λίτ, το οποίο αναφέρεται στο αμφιλεγόμενης προέλευσης ορειχάλκινο άγαλμα του Απόλλωνα, που αγόρασε το Μουσείο του Κλίβελαντ το 2004.

Ανάμεσα σε άλλα, επισημαίνει ότι η Ελλάδα δεν έχει παρουσιάσει στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι το άγαλμα αυτό αποτελεί προϊόν παράνομης ανασκαφής, ούτε έχει ζητήσει την επιστροφή του. Σύμφωνα όμως με το Μουσείο του Λούβρου, αξιωματούχοι του Ελληνικού Υπουργείου Πολιτισμού απείλησαν ότι θα αποσύρουν 19 αρχαιότητες από έκθεση, η οποία πρόκειται να γίνει στο Μουσείο του Λούβρου, στις 23 Μαρτίου, με έργα του Πραξιτέλη, στην περίπτωση που το Μουσείο του Λούβρου δεχόταν να συμπεριληφθεί στην έκθεση αυτή και το άγαλμα του Απόλλωνα.

Το άρθρο φιλοξενεί και δήλωση του Μουσείου του Λούβρου ότι η Ελλάδα κατέστησε την απόσυρση του «Απόλλωνα του Κλίβελαντ» προϋπόθεση για τη συμμετοχή της και κατά συνέπεια και για το δανεισμό αντικειμένων για την έκθεση του Πραξιτέλη, γεγονός που ανάγκασε το Λούβρο να μην συμπεριλάβει τον Απόλλωνα στην έκθεση αυτή.

Η υπόθεση αυτή δείχνει ότι το άγαλμα του Απόλλωνα έχει βρεθεί στο επίκεντρο των τελευταίων προσπαθειών της Ελλάδας να σταματήσει το λαθρεμπόριο αρχαιοτήτων. Το θαυμασμό του στην ελληνική στάση, που αποτελεί και προειδοποίηση, εξέφρασε ο διεθνούς κύρους ειδικός σε θέματα λεηλατημένων αρχαιοτήτων και ιστορικός τέχνης του Πανεπιστήμιου της Βιρτζίνια Μάλκολμ Μπελ, γράφει το άρθρο χαρακτηριστικά.

Τα κενά που υπάρχουν σε ό,τι αφορά την προέλευση και την ιστορία της ιδιοκτησίας του αγάλματος του Απόλλωνα έχει αναγνωρίσει ο Τίμοθι Ραμπ, διευθυντής του Μουσείου του Κλίβελαντ, ο οποίος ωστόσο δήλωσε ότι κακώς η Ελλάδα ήγειρε ενστάσεις στο Λούβρο, αντί να έλθει απευθείας σε επαφή με το Μουσείο του Κλίβελαντ. Με αφορμή δήλωση πηγής από το Ελληνικό Υπουργείο Πολιτισμού, που μεταδόθηκε από το Γαλλικό Πρακτορείο τον περασμένο Δεκέμβριο, ότι το άγαλμα αυτό αγοράστηκε παρανόμως, μετά την ανεύρεση του στη δεκαετία του `90, από ιταλικό πλοίο, στα διεθνή ύδατα μεταξύ Ελλάδας και Ιταλίας, ο Ραμπ ανέφερε ότι η έρευνα του Μουσείου του Κλίβελαντ απέδειξε ότι το άγαλμα δεν προέρχεται από τη θάλασσα και είναι άδικο να μην συμπεριληφθεί στην έκθεση του Λούβρου, εξαιτίας μη τεκμηριωμένων δημοσιευμάτων.

Η αρχαιολόγος του Υπουργείου Πολιτισμού Μαρία Βολιώτη δήλωσε ότι η Ελλάδα ήγειρε ενστάσεις κατά της έκθεσης του αγάλματος του Απόλλωνα εξαιτίας των κενών στην προέλευσή του, τα οποία ενισχύουν την πιθανότητα να αποτελεί προϊόν λεηλασίας. Πρόσθεσε, όμως, ότι οι ενστάσεις αυτές διατυπώθηκαν ευγενώς και όχι με τη μορφή απειλής ή εκβιασμού. Από την πλευρά του, το Μουσείο του Λούβρου διατείνεται ότι η Ελλάδα έθεσε τελεσίγραφο με τον πιο έντονο τρόπο, γραπτώς, αλλά και δια ζώσης σε συνάντηση στην Αθήνα, τον περασμένο Ιανουάριο.

Το Μουσείο του Κλίβελαντ αγόρασε το άγαλμα αυτό από τον οίκο Phoenix Ancient Art - που διευθύνεται από τους αδελφούς `Αλι και Χισάμ Αμπουτάαμ, οι οποίοι διώκονται στις ΗΠΑ και στην Αίγυπτο - κατόπιν επιστημονικής έρευνας που έδειξε ότι το άγαλμα ανεσκάφη, προ αιώνος και πλέον, και συνεπώς δεν εμπίπτει σε διατάξεις πρόσφατων νόμων για παράνομη διακίνηση αρχαιοτήτων.

Επιπλέον, το Μουσείο δηλώνει ότι διαθέτει γραπτή δήλωση Γερμανού δικηγόρου ότι ο Απόλλων ανήκε σε συλλογή της οικογένειάς του από τις αρχές του 20ου αιώνα. Ο Ραμπ και άλλοι αξιωματούχοι του Μουσείου του Κλίβελαντ ισχυρίζονται ότι είναι προτιμότερο να αγοράζονται, να μελετώνται και να εκτίθενται έργα σαν τον Απόλλωνα, παρά να αφήνονται σε χέρια ιδιωτών και να εξαφανίζονται για πάντα.

Το Μουσείο του Λούβρου έχει υπογράψει τη διακήρυξη της ΟΥΝΕΣΚΟ του 1970 για το λαθρεμπόριο αρχαιοτήτων, θεώρησε όμως ότι ο Απόλλων είναι προς έκθεση. Και σε δήλωσή του τόνισε ότι το γεγονός ότι αυτό δεν κατέστη εφικτό, «συνιστά μείζονα βλάβη στην επιστημονική κοινότητα, η οποία χάνει μοναδική ευκαιρία να αξιολογήσει το αντικείμενο αυτό, μαζί με άλλα έργα στο τμήμα αυτό της έκθεσης».